تاریخچه‌ ی وردپرس، از ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۴

نزدیک ۲۰ ساله (از سال ۲۰۰۳) که وردپرس وجود داره و بازوی قدرتمند وبلاگ‌ها، وبسایت‌ها و فروشگاه‌های جهانه، چرا اینو می‌گیم؟؟ شاید براتون جالب باشه که بیش از ۴۳% وب سایت‌های جهان با این CMS قدرتمند ساخته شدند.

در اوایل سال 2001 بود که یک برنامه نویس فرانسویی به نام میشل والدریگی (Michel Valdrighi) نرم افزار وبلاگ نویسی b2/cafelog رو توسعه داد، اما مدتی نگذشت که توسعه ی این پروژه متوقف شد. (تعطیل شد رفت.)

درست در سال ۲۰۰۳ بود که مایک لیتل(Mike Little) و مت مولنوگ (Matt Mullenweg) تصمیم گرفتند یک پلتفرم جدید بر پایه b۲/cafelog بسازند. احتمالاً این دونفر نمی‌دونستند که مسیری رو شروع کردند که به نفع میلیون‌ها کسب و کاره و باعث میشه که چندین هزار توسعه دهنده و طراح و نویسنده و وبلاگ‌نویس و کسب و کار، کسب درآمد کنند.

در ۲۷ می‌۲۰۰۳ (۶ خرداد ۱۳۸۲)، مت اعلام کرد که اولین نسخه وردپرس دردسترسه و جالب اینه که مورد استقبال جهانی قرار گرفت، و براساس b۲/cafelog با پیشرفته‌های گسترده ساخته شد. اولین نسخه شامل یک رابط مدیریت جدید، قالب‌های جدید و ایجاد قالب‌های سازگار با XHTML ۱. ۱ بود.

وردپرس، نسخه 1.2

در می‌۲۰۰۴ (خرداد ۱۳۸۳)، نسخه 1.2 با معماری پلاگین ارائه شد، که به کاربر این امکان رو می‌داد تا با نوشتن افزونه‌های خود و اشتراک‌گذاری با سایر افراد جامعه؛ عملکرد اون رو گسترش بده.

در همین سال بود که هرچی وردپرس آغوششو برای جامعه باز می‌کرد، Moveable Type رهبر جامعه در صنعت بازار وبلاگ‌نویسی شرایطی ایجاد کرده بود که زیاد مورد پسند کاربرانش نبود، و این امر موجب شد که کاربران به دنبال پلتفرم جدیدی برای وبلاگ‌نویسی باشند و چه چیزی بهتر از وردپرس که متن بازه، آسانه، انعطاف پذیره و ویژگی‌های جذاب زیادی داشت، و اینجا بود که کاربران این پلتفرم قوی رو انتخاب کردند.

وردپرس، نسخه 1.5

در فوریه ۲۰۰۵ (اسفند ۱۳۸۳)، نسخه‌ی 1.5 با صفحات جدیدتر، ابزار‌های بهتر، قالب‌های پیشفرض جدید و یک سیستم قالب کاملاً جدید عرضه شد و مت با این جملات این مورد رو اعلام کرد:

در نسخه 1.5 ما یک سیستم قالب فوق‌العاده منعطف ایجاد کرده‌ایم که به جای اینکه انتظار داشته باشید با آن سازگار شوید، با شما سازگار است. شما می‌توانید کل وبلاگ خود را از طریق یک فایل اجرا کنید، درست مانند قبل، یا می‌توانید به معنای واقعی کلمه یک الگوی متفاوت برای هر دسته مختلف داشته باشید. ما همچنین عناصر رایج سایت مانند سرصفحه، پاورقی و ستون‌های فرعی را به فایل‌های خود تبدیل کرده‌ایم تا بتوانید در یک مکان تغییر ایجاد کنید و فوراً آن را در همه جا ببینید.

مت مولنوگ

وردپرس، نسخه 2.0

در دسامبر ۲۰۰۵ (دی ۱۳۸۴)، نسخه‌ی 2.0 با داشبورد مدیریتی جدید منتشر شد. این بخش مدیریتی یک بازنگری کامل از صفحه‌های مدیریت بود.

از جاوا اسکریپت و DHTML برای ایجاد یک رابط کاربری بهتر استفاده کردند که در آن کاربران برای انجام برخی کار‌های ساده نیازی به بارگذاری صفحه نداشتند. کاربران اکنون می‌توانند بدون خروج از ویرایشگر پست، دسته‌ها و برچسب‌ها را به پست‌ها اضافه کنند یا بدون بارگیری مجدد صفحه نظرات، نظرات را حذف کنند.

رابط کاربری جدید مدیریت براق، تنها پیشرفت قابل توجه در این نسخه نبود. بلکه این اولین نسخه‌ای بود که با افزونه ضد هرزنامه Akismet از پیش نصب شده بود. همچنین با یک پلاگین پشتیبان‌گیری پایگاه داده، wp-db-backup ارائه شد، که در سال ۲۰۰۷ حذف شد، و همینطور اولین نسخه برای این ورژن، معرفی یک فایل functions.php در سیستم قالب بود.

ثبت علامت تجاری و توسعه وردپرس

در ۱ مارس ۲۰۰۶ (۱۰ اسفند ۱۳۸۴)، اتوماتیک( Automattic)، شرکتی که توسط مت مولنوگ (Matt Mullenweg) تأسیس شد، علامت تجاری و لوگوی وردپرس را ثبت کرد.

در سال ۲۰۰۸(۱۳۸۶)، یک شرکت طراحی وب به نام Happy Cog به پروژه وردپرس پیوست تا به طراحی رابط مدیریت جدید کمک کند.

در طول سال ویژگی‌های جدیدی مانند کد‌های کوتاه (شورت کدها)، به‌روزرسانی‌های با یک کلیک و نصب افزونه داخلی با نسخه‌های مختلف به WordPress اضافه شد.

در ژوئن سال ۲۰۱۰ (خرداد ۱۳۸۹)، اتوماتیک (Automattic)، شرکتی که توسط مت مولنوگ تأسیس شد، مالکیت علامت تجاری و لوگوی وردپرس را به بنیاد وردپرس منتقل کرد. این یک لحظه مهم در تاریخ وردپرس بود، زیرا تضمین کرد که وردپرس به رشد خود ادامه خواهد داد و برای ادامه پروژه به یک شرکت یا گروهی از توسعه‌دهندگان وابسته نیست.

وردپرس، نسخه 3.0

در ۱۷ ژوئن ۲۰۱۰ (۲۷ خرداد ۱۳۸۹)، وردپرس نسخه‌ی 3.0 منتشر شد؛ اینجا، یک گام بزرگ برای وردپرس به عنوان یک CMS بود. چرا؟ چون توی این نسخه چندین ویژگی به آن اضافه شد، مثل پست‌های سفارشی، طبقه‌بندی‌های سفارشی بهتر، پس زمینه‌های سفارشی، سربرگ، منو‌ها، راهنمای متنی در صفحه‌های مدیریت و غیره. پروژه وردپرس MU هم در این نسخه در هسته ادغام شد تا شبکه‌های چندسایتی ایجاد بشه.

همچنین قالب Twenty Ten به عنوان قالب پیشفرض در این زمان عرضه شد.

در سال ۲۰۱۱ (۱۳۸۹)، فرمت‌های پست و نوار مدیریت راه خودشون رو به وردپرس باز کردند. توی همین زمان‌ها بود که برخی از افزونه‌های آن، شروع به ساخت پلتفرمی برای تجارت الکترونیک بر پایه وردپرس بودند و سایت‌های قدرتمند فروشگاهی برپایه این CMS ایجاد شد.

در سال ۲۰۱۲ (۱۳۹۰)، سفارشی ساز قالب، پیشنمایش قالب و مدیر رسانه جدید معرفی شدند، که به کاربران این امکان رو می‌داد تا گالری‌های تصاویر ایجاد کنند و پیشنمایش قالب‌ها رو قبل از تغییر به قالب جدید، ببینند.

در سال ۲۰۱۳ (۱۳۹۱)، نسخه ی 3.7 با ویژگی جدیده بروزرسانی خودکار ارائه شد، که به وردپرس اجازه می‌داد تا به طور خودکار نرم‌افزار سایت شما رو برای نسخه‌های جزئی به روز کند. دقیقاً مثل کاری که مرورگر کروم انجام می‌ده. در این زمان وردپرس، به محبوبترین CMS در جهان تبدیل شده بود.

در دسامبر ۲۰۱۳ (آذر ۱۳۹۲)، نسخه ی 3.8 منتشر شد که MP۶، رابط مدیریت جدید وردپرس رو معرفی کرد. این رابط جدید، واکنشگرا بود و با هدف ارائه تجربه کاربری بهتر برای کاربران در هر دستگاه یا اندازه صفحه نمایش طراحی شده بود.

در ۱۶‌آوریل ۲۰۱۴ (۲۷ فروردین ۱۳۹۳)، نسخه ی 3.9 منتشر شد. توی این نسخه، وردپرس روی بهبود ویرایشگر پست بصری متمرکز شد. اکنون میشه تصاویر رو کشید و مستقیماً در ویرایشگر نوشته ر‌ها کرد. کاربران اکنون می‌تونند تصاویر رو داخل ویرایشگر، ویرایش کنند و پیشنمایش گالری خود را در ویرایشگر مشاهده کنند. نسخه ی 3.9 همچنین پیشنمایش ابزارک زنده، لیست پخش صوتی و چندین پیشرفت دیگه رو معرفی کرد.

وردپرس، نسخه 4.0

در طول سال نسخه‌های بعدی وردپرس، یعنی در نسخه‌های 4.0 و 4.1 اصلاحات بیشتری در هسته وردپرس انجام شد، سال ۲۰۱۴ اولین سالی بود که دانلود‌های غیر انگلیسی برای وردپرس از دانلود‌های انگلیسی پیشی گرفت.

در سال ۲۰۱۵ (۱۳۹۴)، وردپرس 4.2، 4.3 و 4.4 منتشر شد، توی این نسخه‌ها بر بهبود بومی‌سازی، پشتیبانی از ایموجی‌ها، سفارشی‌سازی قالب و ایجاد زیرساخت برای WordPress REST API تمرکز داشتند.

در همان سال، ووکامرس، محبوبترین افزونه تجارت الکترونیک وردپرس توسط اتوماتیک Automattic خریداری شد.

در سال ۲۰۱۶ (۱۳۹۵)، نسخه های 4.5، 4.6 و 4.7 منتشر شد. درهر نسخه، وردپرس برخی از ویژگی‌ها و پیشرفت‌های جدید را معرفی می‌کند. قابل توجه‌ترین تغییرات در طول سال بروزرسانی ساده برای افزونه‌ها، قالب‌ها، بازیابی محتوا با استفاده از فضای ذخیره‌سازی مرورگر و ویژگی CSS سفارشی برای سفارشی ساز قالب بود.

در سال ۲۰۱۷ (۱۳۹۶)، نسخه های 4.8 و 4.9 منتشر شد. این نسخه‌ها چندین ابزارک پیشفرض جدید برای افزودن صدا، ویدئو، تصاویر، گالری، متن غنی و HTML به وردپرس اضافه شدند. در این نسخه‌ها همچنین زمینه را برای ویرایشگر جدید بلوک فراهم کردند.

وردپرس، نسخه 5.0

در سال ۲۰۱۸ (۱۳۹۷)، نسخه ی 5.0 با یک تجربه ویرایش کاملاً جدید منتشر شد. پروژه جدید ویرایشگر بلوک با نام گوتنبرگ شناخته شد.

همونطور که جامعه به سمت سازگاری حرکت کرد، ویرایشگر بلوک، کانون توسعه باقی ماند. در سال ۲۰۱۹ (۱۳۹۸) ، اجرای پروژه سلامت سایت رو در هسته آغاز کرد، با نسخه های 5.1 و 5.2، سلامت سایت شروع به نمایش اعلان‌های کاربران در هنگام شناسایی نسخه قدیمی‌تر PHP کرد.

همچنین با اجازه دادن به کاربران برای ورود ایمن در صورت بروز خطای حیاتی و سپس رفع آن از داخل داشبورد وردپرس، از White Screen of Death محافظت می‌کند.

در سال ۲۰۲۰ (۱۳۹۹)، جامعه WP به دلیل شیوع کرونا با چالش‌های غیرمنتظره مواجه شد. رویداد‌های WordCamp در سرار جهان لغو شد و جامعه، جلساتی را به صورت مجازی برگزار کرد.

خوشبختانه تعداد زیادی از اعضای انجمن وردپرس و توسعه‌دهندگان با کار از راه دور، آشنا و عادت داشتند. توسعه ادامه یافت و سه نسخه اصلی 5.4، 5.5 و 5.6 منتشر شد.

در میان بسیاری از پیشرفت‌ها، کار بر روی تجربه ویرایش کامل سایت آغاز شد، بروزرسانی‌های خودکار اضافه شد و فهرست راهنمای بلوک، الگو‌های بلوک و بارگذاری تنبل تصاویر معرفی شدند.

در سال ۲۰۲۱ (۱۴۰۰)، کار بر روی ویژگی‌های کامل ویرایش سایت، با نسخه های 5.7 و 5.8 آغاز شد. یک ویژگی قالب جدید به همراه چندین بلوک در سطح سایت برای ایجاد آسان قالب‌های سراسر سایت معرفی شد.

در طی چندسال گذشته، وردپرس در تلاش برای ارائه راه حل کامل ویرایش سایت، به بهبود ویرایشگر بلوک ادامه داده است. پیشرفت‌های زیادی در این زمینه حاصل شده است، اما در حال حاضر، ما همچنان به خوانندگان توصیه می‌کنیم برای کنترل بیشتر طراحی از ویرایشگر کلاسیک استفاده کنند.

در سال ۲۰۲۲ (۱۴۰۱)، وردپرس بر روی بهبود تجربه ویرایش کامل سایت متمرکز بود، بلوک‌های ویرایش سایت بیشتری در نسخه ی 5.9 در دسترس هستند و بسیاری از قالب‌های وردپرس تجربه ویرایش سایت بهتری براساس ویرایشگر بلوک ارائه می‌دهند.

وردپرس، نسخه 6.0

در سال ۲۰۲۳ (1402)، نسخه 6.2 منتشر شد، که در آن ویرایش کامل سایت وردپرسی، از نسخه بتا خارج شد و تجربه مرور (جستجو) قالب جدید، اضافه شد تا برای هر کسی، ایجاد طرح‌بندی سفارشی با استفاده از ویرایشگر سایت، آسان شود (بدون اینکه به کد‌نویسی نیازی باشه.) جدا از آن، وردپرس نیز نوشتن بدون حواس پرتی را دوباره معرفی کرد. این یک حالت محبوب ایجاد محتوا، در ویرایشگر بلوک (معروف به گوتنبرگ) است.

در اواخر سال ۲۰۲۳، نسخه 6.4 منتشر شد. باکمک این نسخه، قالب پیش‌فرض بعدی، Twenty Twenty-Four با تمرکز بر الگو‌ها و افزایش بیشتر قابلیت‌های ویرایش کامل سایت، راه‌اندازی شد.

قدم بعدی برای این CMS چیه؟

این CMS به طور مداوم در حال تکامله، تا نیاز‌های میلیون‌ها ناشر وب، در سراسر جهان را برطرف کنه. جهت و مسیر وردپرس به طور مستقیم به نیاز‌های کاربران بستگی داره و همین مورد باعث شده تا این مقاله همچنان درحال آپدیت شدن باشه. 🙂

منبع